18.4 C
Athens
Πέμπτη, 25 Απριλίου, 2024
ΑρχικήΕυρώπηΕπτά ημέρες προς τον Ρήνο

Επτά ημέρες προς τον Ρήνο


Του Ανδρέα Παπαϊωσήφ,

Πριν από μερικούς μήνες, συγκεκριμένα τον Νοέμβριο του 2018, η Πολωνική κυβέρνηση μέσω του Υπουργού Άμυνας Ράντοσλαβ Σικόρσκι, έφερε στην δημοσιότητα έγγραφα και χάρτες σχετικά με το Σοβιετικό σχέδιο μάχης με την κωδική ονομασία επτά ημέρες προς τον Ρήνο. Το σχέδιο αυτό χρονολογείται στο 1979, μια εποχή όπου οι ηγέτες των δύο αντιμαχόμενων κρατών του Ψυχρού πολέμου ΗΠΑ και ΕΣΣΔ προσπαθούσαν να έρθουν σε μια συνεννόηση.

Όμως, για να μπορέσουμε να καταλάβουμε σε τι αναφέρεται και τον στόχο του σχεδίου αυτού, πρέπει πρώτα να κάνουμε μια μικρή επανάληψη όσον αφορά τους διεθνείς συσχετισμούς της εποχής εκείνης. Όπως είναι γνωστό το 1979 ακόμα βρισκόταν σε εξέλιξη ο Ψυχρός πόλεμος και το πιο εύθραυστο θέατρο του πολέμου αυτού ήταν ο Ευρωπαϊκός χώρος. Χωρισμένη στα δύο η γηραιά ήπειρος, σε Δυτικό και Ανατολικό μπλοκ, από την μια μεριά οι χώρες – σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών κάτω από την ομπρέλα του Ν.Α.Τ.Ο ( ΗΠΑ, Καναδάς, Η.Β, Ιταλία, Δ. Γερμανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Δανία, Ελλάδα, Τουρκία, Γαλλία, Ισλανδία, Λουξεμβούργο, Νορβηγία, Πορτογαλία και Ισπανία) και από την άλλη μεριά, οι χώρες που διάρθρωναν το λεγόμενο Σύμφωνο της Βαρσοβίας (ΕΣΣΔ, Πολωνία, Ρουμανία, Τσεχοσλοβακία, Ουγγαρία, Βουλγαρία και Α. Γερμανία), ενώ μόνο η Αυστρία, η Γιουγκοσλαβία και η Αλβανία στελέχωναν τους λεγόμενους αδέσμευτους ή ουδέτερους. Μέσα σε αυτό το πολεμικό κλίμα, οι δύο πλευρές πάσχιζαν να εξουδετερώσουν η μια την άλλη, ενώ παράλληλα προσπαθούσαν να αποτρέψουν τον μεγαλύτερο φόβο μιας ευρείας κλίμακας πυρηνικού πολέμου. 

Σήμερα, η απειλή ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος μοιάζει πιο μακρινή από ποτέ, όμως το 1979 ο εφιάλτης ήταν ακόμα ζωντανός και οι φόβοι πολλοί μιας και είχε περάσει σχεδόν μια δεκαετία από την κρίση των πυραύλων στην Κούβα. Βάσει αυτού του φόβου, η στρατιωτική ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης είχε σχεδιάσει το σχέδιο επτά ημέρες για τον Ρήνο, ένα σχέδιο εισβολής κατά του Δυτικού Ευρωπαϊκού χώρου με υποστήριξη πυρηνικών πυραύλων σε περίπτωση που το Ν.Α.Τ.Ο ξεκινούσε επίθεση κατά της ίδιας ή κάποιου μέλους του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Το σχέδιο προέβλεπε πως μέσα σε μια εβδομάδα ο Σοβιετικός στρατός θα προήλαυνε ως τα σύνορα Βελγίου–Γαλλίας με τον εξής τρόπο: οι Σοβιετικοί ήξεραν πως μια στρατιωτική αντιπαράθεση με το Ν.Α.Τ.Ο αναπόφευκτα θα λάμβανε μέρος κυρίως στον Γερμανικό χώρο, γι’ αυτό τον λόγο το σχέδιο είχε ως πυλώνα αυτό το γεωγραφικό σημείο. Ο Γερμανικός βορράς αποτελούσε τέλειο έδαφος για την ταχεία προέλαση των Σοβιετικών αρμάτων, ενώ ο Γερμανικός Νότος με το ορεινό έδαφος ήταν το σημείο όπου θα αμυνόταν ενάντια των δυνάμεων του Ν.Α.Τ.Ο. Έτσι, το σχέδιο προέβλεπε την ρίψη ατομικών πυραύλων μικρού βεληνεκούς στις Πρωτεύουσες κρατών όπως Δανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Δ. Γερμανία, την βόρεια Ιταλία, όπως επίσης και σε περιοχές της Νότιας Δ. Γερμανίας όπου υπήρχαν στρατιωτικές βάσεις του Ν.Α.Τ.Ο. Ο λόγος που είχαν επιλεγεί αυτές οι τοποθεσίες και όχι στόχοι όπως το Παρίσι, το Λονδίνο ή η Ουάσιγκτον είναι ότι η ΕΣΣΔ δεν ήθελε να εμπλακούν από την πρώτη μέρα του πολέμου χώρες που κατείχαν πυρηνικό οπλοστάσιο (φυσικά κάτι που δεν βγάζει νόημα).

Αμέσως μετά το πυρηνικό μπαράζ, το σχέδιο προέβλεπε την ταυτόχρονη ταχύτατη προέλαση δυνάμεων του Συμφώνου της Βαρσοβίας, στελεχωμένων από Πολωνούς, Τσεχοσλοβάκους και Ρουμάνους, προς το Βέλγιο, την Ολλανδία και την Δανία, ενώ νέες ρίψεις πυραύλων θα έβρισκαν ως στόχους την Βιέννη και άλλες Αυστριακές πόλεις με σκοπό να αποκόψουν το Ν.Α.Τ.Ο από το να προελάσει μέσω της Αυστρίας. Ύστερα την καταστροφή της Αυστρίας, Σοβιετικές δυνάμεις απαρτιζόμενες από Ούγγρους και Βούλγαρους θα πραγματοποιούσαν επίθεση μέσω αυτής με σκοπό να καταλάβουν την Νότια Γερμανία και να φτάσουν στα Γαλλο – Γερμανικά σύνορα, όλες αυτές οι επιχειρήσεις έχουν ως στόχο την δημιουργία μιας μετωπικής γραμμής στον ποταμό Ρήνο.

Εδώ ξεκινάει η δεύτερη και τελική φάση του στρατιωτικού αυτού σχεδίου. Αφού μέσα σε επτά ημέρες θα είχαν επιτύχει την δημιουργία γραμμής στον ποταμό Ρήνο, οι Σοβιετικές δυνάμεις θα ήταν πλέον έτοιμες να ξεκινήσουν εισβολή στην Γαλλία, όπου προβλεπόταν η κατάληψη αυτής, αλλά και της Ιβηρικής χερσονήσου επίσης μέσα σε μια εβδομάδα (πάντα με την προϋπόθεση πως η Γαλλία και το Η.Β δε θα είχαν χρησιμοποιήσει ήδη πυρηνικά όπλα), ενώ το ναυτικό θα είχε καταλάβει θέση ισχύος στον Ατλαντικό ωκεανό με σκοπό την αποκοπή της Ευρώπης από Αμερικανικές ενισχύσεις.

Εάν μελετήσει κανείς αυτό το σχέδιο μάχης, μπορεί εύκολα να διακρίνει πως διακατέχεται από υπεροψία και παράλογο ενθουσιασμό. Αυτό διότι, οι Σοβιετικοί γνώριζαν πως καθώς η Γαλλία είχε δώσει βαρύ φόρο αίματος στον Β’ παγκόσμιο, δεν είχαν το δυναμικό να αποκρούσουν μια εισβολή ξανά, γι’ αυτό θα χρησιμοποιούσαν πυρηνικούς πυραύλους εναντίον των Σοβιετικών θέσεων σε Κάτω Χώρες και Γερμανία. Έτσι, ο σκοπός της επίτευξης του σχεδίου επτά ημέρες προς τον Ρήνο ήταν να καταφέρουν να έχουν υπό κατοχή όσες περισσότερες Ευρωπαϊκές περιοχές μπορούν με σκοπό να έχουν θέση ισχύος στις μεταπολεμικές διαπραγματεύσεις και να αποτρέψουν έναν παγκόσμιας κλίμακας πυρηνικό πόλεμο. Αυτό αποτελεί μια ουτοπία, καθώς η φύση και η ιδρυτική συνθήκη του Ν.Α.Τ.Ο τόνιζαν μέσω του άρθρου 5 πως μια επίθεση σε κράτος – μέλος του οργανισμού, είναι επίθεση σε όλον τον οργανισμό.

Ανδρέας Παπαϊωσήφ
Είναι 23 ετών και απόφοιτος του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου της κατεύθυνσης Διεθνών Σχέσεων και Οργανισμών. Οι Διεθνείς Σχέσεις για αυτόν αποτελούν ένα αρκετά σημαντικό κομμάτι της ζωής του, καθώς έχει συμμετάσχει σε αρκετά συνέδρια, ημερίδες και προσομοιώσεις επάνω στο αντικείμενο. Ο λόγος που επιχειρεί να αρθρογραφήσει είναι η διάθεση του να μοιραστεί αυτό το πάθος για γνώση περί Διεθνών Σχέσεων.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ