Του Πάνου Ιορδανίδη,
Μεταξύ 22 και 25 Ιανουάριου, στο Νταβός της Ελβετίας, ως είθισται, τελέστηκε η ετήσια συνάντηση της διεθνούς πολιτικής και οικονομικής ελίτ υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Εντύπωση, όπως ήταν αναμενόμενο, προκάλεσε η απουσία ηγετικής εκπροσώπησης ισχυρών παικτών που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις παγκόσμιες πολιτικο-οικονομικές πραγματικότητες. Ντόναλντ Τραμπ, Σι Τζινπίνγκ, Βλάντιμιρ Πούτιν και Εμανουέλ Μακρόν δεν τίμησαν με την παρουσία τους τον θεσμό.
Με θέμα «Παγκοσμιοποίηση 4.0: Διαμόρφωση μιας παγκόσμιας αρχιτεκτονικής στην εποχή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης», οι διεργασίες στο Νταβός προσπάθησαν να φέρουν στο προσκήνιο τόσο ζητήματα για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας (τεχνητή νοημοσύνη, δυναμικές παγκόσμιου εμπορίου), όσο και ζητήματα που χρήζουν άμεσης διαχείρισης στο παρόν (κλιματική αλλαγή, Brexit). Σε κάθε περίπτωση όμως, δεν στάλθηκαν ηχηρά μηνύματα, όσο και να υπερτόνισαν την σημασία της διεθνούς συνεργασίας από κοινού Άνγκελα Μέρκελ και Σίνζο Άμπε.
Υπήρξαν στιγμές στο παρελθόν όπου η συνάντηση στο Νταβός θεωρούταν ένα ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός. Η πορεία της παγκοσμιοποίησης και οι προκλήσεις που αναδύονταν ως αποτέλεσμά της, βρίσκονταν στο επίκεντρο ενός άτυπου κέντρου λήψης αποφάσεων. Ταυτόχρονα, όπως και όλα τα διεθνή φόρα, δρούσε ως συμπόσιο διμερών ζυμώσεων μεταξύ των κρατών συνεισφέροντας στην επίλυση κομβικών ζητημάτων.
Μολονότι η δεύτερη ιδιότητα της διεθνούς συνάντησης δεν έχει χαθεί, σίγουρα το 2019 δεν παρατηρείται η αίγλη των προηγούμενων ετών. Δεν είναι μόνο η απουσία των ισχυρών ηγετών που ευθύνεται γι αυτό. Είναι περισσότερο μια υπενθύμιση του χάσματος των ελίτ με τον υπόλοιπο κόσμο και της δύναμης του ρεύματος της αντιπαγκοσμιοποίησης. Άλλωστε, αν κάτι τέτοιο δεν αποτελεί μια απτή πραγματικότητα, πως αλλιώς μπορεί να ερμηνευτεί η συμμετοχή στην συνάντηση ενός ηγέτη όπως είναι ο Ζαΐρ Μπολσονάρο;
Την ίδια στιγμή που οι ελίτ βρίσκονταν στο Νταβός, η Βενεζουέλα εισερχόταν σε μια νέα αναταραχή. Ο αναβρασμός στη χώρα της Λατινικής Αμερικής κρίνεται ιδιαίτερα ανησυχητικός για την ασφάλεια και τη σταθερότητα της περιοχής. Δεν είναι κινδυνολογία να θεωρήσουμε τη χώρα στα πρόθυρα του εμφυλίου πολέμου.
Η ανθρωπιστική κρίση που μαστίζει το λαό της Βενεζουέλας και η άρνηση του στυγνού καθεστώτος του Μαδούρο να κατέλθει της εξουσίας, μετά από αιματηρές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για την αμφιλεγόμενη δεύτερη θητεία του Προέδρου, οδήγησαν τον Χουάν Γκουαϊδό, ηγέτη της αντιπολίτευσης και Πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης, στην αυτό-ανακήρυξή του ως Προέδρου της χώρας. ΗΠΑ, Βραζιλία και Αργεντινή έσπευσαν να στηρίξουν τον Γκουαϊδό, ενώ Ρωσία, Κίνα και Τουρκία εμμένουν στην στήριξη του Μαδούρο. Η στάση της ΕΕ υπήρξε πιο μετριοπαθής, στηρίζοντας το δικαίωμα του λαού της Βενεζουέλας να αποφασίσει εκείνο για το μέλλον του.
Το διπλωματικό ντόμινο που έχει ξεσπάσει σε παγκόσμιο επίπεδο για τις εξελίξεις σε Βενεζουέλα είναι διττής σημασίας.
Αφενός, η τύχη της ως χώρα πετρελαιοπαραγωγός δεν θα μπορούσε να μην αφορά τους δρώντες που είναι ρυθμιστικοί παράγοντες στην παγκόσμια ενέργεια. Τα πλούσια αποθέματα ορυκτού πλούτου της χώρας είναι μια πηγή για να εγείρει τις διαμάχες και τους ανταγωνισμούς των μεγάλων δυνάμεων, πόσο μάλλον όταν η εσωτερική κρίση της βαθαίνει και δημιουργούνται κενά εξουσίας.
Αφετέρου, είναι σημαντικό να κατανοηθεί ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική υπό την ηγεσία του Τραμπ, καταβάλει σημαντικές προσπάθειες, αφότου οι ισορροπίες άλλαξαν και η Βραζιλία του Μπολσονάρο αποτελεί πιστός σύμμαχός, να επαναπροσδιορίσει τους συσχετισμούς στην Λατινική Αμερική. Οι αναταραχές στη Βενεζουέλα δεν θα μπορούσαν να μην αποτελούν πρόσφορο έδαφος για να ενταθούν αυτές οι προσπάθειες.
Οι πολίτες της Βενεζουέλας, βέβαια, παραπαίουν, για πολλά χρόνια τώρα, μπροστά σε αυτούς τους ανταγωνισμούς.
Απόφοιτος του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Είναι λάτρης της διεθνούς πολιτικής τόσο σαν ακαδημαϊκό, όσο και σαν δημοσιογραφικό αντικείμενο. Έχει ασκηθεί σε πολιτικές διευθύνσεις του ΥΠΕΞ και δραστηριοποιείται ενεργά στον χώρο του εθελοντισμού σε ΜΚΟ, ακαδημαϊκά συνέδρια και εκπαιδευτικές προσομοιώσεις.
