Της Άννας Κομπόγιαννου,
Από την εφηβική μας ηλικία, οι περισσότεροι, ονειρευόμαστε την πολυπόθητη φοιτητική μας ζωή. Φανταζόμαστε το πανεπιστήμιο ως την έναρξη της ενήλικης ζωής μας, της ανεξαρτησίας και το πρώτο βήμα, που θα μας φέρει κοντά στους στόχους μας. Όλα φαντάζουν ιδανικά τις πρώτες μέρες στην σχολή και ο ενθουσιασμός είναι περίσσιος. Σιγά σιγά, όμως, όσο ο φοιτητής εισέρχεται βαθύτερα στην κοινότητα του πανεπιστημίου, συνειδητοποιεί τα υπαρκτά προβλήματα και αρχίζει να απογοητεύεται. Πέρα από τα αμιγώς πρακτικά θέματα που υπάρχουν, όπως η έλλειψη των κατάλληλων εργαστηριακών εξοπλισμών και η απουσία σύγχρονων υποδομών, που θα στηρίξουν το ακαδημαϊκό έργο , έρχεται αντιμέτωπος και με ένα γενικότερο ζήτημα ασφάλειας της σωματικής του ακεραιότητας. Πιο συγκεκριμένα, χιλιάδες φοιτητές στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα καθημερινά γίνονταιμάρτυρες – ή πολύ συχνά θύματα – παράνομων πράξεων, μπροστά στα οποία είναι αβοήθητοι και ανήμποροι να αντιδράσουν.
Ποιες, όμως, είναι αυτές οι πράξεις, για τις οποίες κάναμε λόγο παραπάνω; Η διακίνηση και η χρήση ναρκωτικών βρίσκονται πρώτα στη λίστα, με τους θύτες να κυκλοφορούν ανενόχλητοι στα campus των πανεπιστημίων. Στη συνέχεια, ακολουθούν οι ληστείες και οι βιασμοί, που, ωστόσο, γίνονται σε μικρότερο βαθμό, σε σχέση με τα ναρκωτικά. Τα περιστατικά, που έχουν καταγραφεί είναι εκατοντάδες με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης να κατέχει τα πρωτεία με 113 περιστατικά, που ολοένα και αυξάνονται. Ακολουθεί το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με 70, το Μετσόβειο Πολυτεχνείο με 37, η ΑΣΟΕΕ με 36 και η Πάντειος Σχολή με 10. Όλη αυτή η κατάσταση έχει δημιουργήσει τεράστιο κλίμα ανασφάλειας σε φοιτητές και καθηγητές, καθώς φοβούνται να κυκλοφορήσουν τόσο στους προαύλιους χώρους, όσο και στους διαδρόμους των σχολών. Ανενόχλητοι έμποροι ναρκωτικών, «παίρνουν» την δόση τους μπροστά στα μάτια των φοιτητών και συχνά διαλαλούν το εμπόρευμά τους σε κάθε περαστικό. Εξωπανεπιστημιακοί, υπό την επήρεια ουσιών, παρενοχλούν φραστικά και σωματικά φοιτήτριες και μέλη συμμοριών δημιουργούν εντάσεις και καβγάδες που παρεμποδίζουν την διεξαγωγή των μαθημάτων. Για την παρακολούθηση απογευματινών και βραδινών μαθημάτων ούτε λόγος, αφού μετά την δύση του ηλίου η κατάσταση βρίσκεται εκτός ελέγχου.
Η πιο εξωφρενική πλευρά αυτής της ιστορίας είναι ότι η προστασία και η αντιμετώπιση αυτών των γεγονότων είναι μηδαμινή, έως και ανύπαρκτη. Η φύλαξη των πανεπιστημίων περιορίζεται σε ιδιωτικά μισθωμένους φύλακες για λίγες μόνο ώρες της ημέρας, οι οποίοι, προφανώς και δεν είναι αρκετοί να καταπολεμήσουν αποτελεσματικά τέτοιου είδους προβλήματα. Αυτό έχει αποδειχθεί αρκετές φορές καθώς, σύμφωνα με καταγγελίες φοιτητών, οι φύλακες συχνά βρίσκονται μπροστά σε τέτοια περιστατικά όμως σιωπούν, για να μην τους πειράξουν οι δράστες. Ακόμη, η φωταγώγηση στους χώρους των περισσότερων πανεπιστημίων είναι ανεπαρκής, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλά σκοτεινά σημεία που μπορεί να «ανθίσει» η εγκληματικότητα. Η αδυναμία παρέμβασης των αστυνομικών δυνάμεων σε αυτές τις περιπτώσεις οφείλεται στο πανεπιστημιακό άσυλο, που απαγορεύει την είσοδό τους στον χώρο του πανεπιστημίου. Ωστόσο, η έννοια του ασύλου έχει παρερμηνευθεί, καθώς το πανεπιστήμιο, ως την ανώτατη εκπαιδευτική βαθμίδα, πρέπει να αποτελεί άσυλο διακίνησης ιδεών, αξιών και δημοκρατικών θεσμών και όχι ‘’μανδύας’’ ναρκωτικών και ανομίας. Δυστυχώς, όμως, η πραγματικότητα φανερώνει το αντίθετο. Παράλληλα, με την παρεμπόδιση της μόρφωσης και την πραγματοποίηση των ονείρων των φοιτητών, η εικόνα των ελληνικών πανεπιστημίων σπιλώνεται ανεπανόρθωτα στο εξωτερικό, λόγω της τραγικής αυτής κατάστασης. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις υψηλές θέσεις κατάταξης στις λίστες με τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου όσον αφορά την υψηλή παιδευτική και επιστημονική αξία των πανεπιστημίων μας, αλλά και του επιστημονικού προσωπικού. Έτσι, ανταγωνιζόμαστε μόνο σε ακαδημαϊκό επίπεδο αυτά του εξωτερικού, αλλά όχι σε επίπεδο υποδομών και ασφάλειας, γεγονός που αποτελεί μειονέκτημα. Πώς όμως οι νέοι θα μπορέσουν να δουλέψουν σκληρά, ώστε να διατηρήσουν αυτές τις διακρίσεις την ώρα, που η επισκέψεις τους στα πανεπιστήμια καθίστανται ολοένα και πιο επικίνδυνες; Είναι λογικό να έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στη δημόσια διοίκηση, την ώρα που οι αρμόδιοι δεν μεριμνούν για το αυτονόητο. Την εγγύηση για την ασφάλειά τους στο κέντρο της πνευματικής καλλιέργειας και της κριτικής σκέψης.
Πρόσφατα, έγιναν κάποια βήματα καταπολέμησης αυτού του φαινομένου, αφού η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο. Ο κ. Μπαμπινιώτης, καθηγητής Γλωσσολογίας και πρώην πρύτανης του ΕΚΠΑ, με ανοιχτή του επιστολή επισήμανε την κρισιμότητα του φαινομένου και πρότεινε προσωρινή διακοπή της λειτουργίας των πανεπιστημίων, έως ότου να αποκατασταθεί πλήρως η πρωτοφανούς έκτασης ανομία. Ακόμη, πρότεινε την είσοδο φοιτητών και καθηγητών στα πανεπιστήμια με την επίδειξη του πάσου, που αποδεικνύει ότι είναι μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας. Επιπλέον, σημαντική είναι και η παρέμβαση του Εισαγγελέα με πρωτοβουλία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, σχετικά με τα γεγονότα στην ΑΣΟΕΕ, για την διαφύλαξη των δικαιωμάτων των φοιτητών και καθηγητών να κυκλοφορούν ελεύθεροι στους χώρους του πανεπιστημίου. Αυτές οι δύο ηχηρές αντιδράσεις «κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου» στην Πολιτεία και στην κυβέρνηση για την λήψη μέτρων επαναφοράς της τάξης στο πανεπιστήμιο. Η ανεπίτρεπτη τροπή, που έχουν πάρει τα πράγματα, πρέπει να σταματήσει κάπου εδώ, πριν γίνει χειρότερη. Οι αντιδράσεις και οι παρεμβάσεις ,βέβαια, για το θέμα αυτό πρέπει να σταματήσουν να προέρχονται κατά κύριο λόγο, από μεμονωμένα άτομα και φορείς και να αρχίσουν να γίνονται δημόσιες και μαζικές. Οι φοιτητές και οι καθηγητές δεν είναι αρμόδιοι επίλυσης ενός αδιανόητου προβλήματος, για το οποίο θα έπρεπε να έχουν λύσει οι κρατικοί φορείς πριν διογκωθεί.
Κλείνοντας, γίνεται νομίζω σε όλους μας σαφές, ότι οι συζητήσεις και οι προβληματισμοί γύρω από το συγκεκριμένο θέμα μας κάνουν να συμπεραίνουμε ένα και μόνο πράγμα: Την αδυναμία του δημόσιου μηχανισμού να απαλλαγεί από τέτοιου είδους φαινόμενα και να επικεντρωθεί σε αναπτυξιακές πολιτικές, ειδικά στον χώρο της παιδείας. Οι πρακτικές αυτές μας απομακρύνουν από τα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά πρότυπα και μας καθιστούν στάσιμους στον πιο σημαντικό παράγοντα της Δημοκρατίας, που «γέννησε» η χώρα μας, την ΠΑΙΔΕΙΑ.
