22.5 C
Athens
Πέμπτη, 25 Απριλίου, 2024
ΑρχικήΠολιτικήΕλλάδαΤο Κράτος, η Εκκλησία και η πληθυσμιακή συρρίκνωση

Το Κράτος, η Εκκλησία και η πληθυσμιακή συρρίκνωση

Του Θάνου Κουλουβάκη, 

Ένα ζήτημα που αναπόφευκτα – θα μπορούσαμε να πούμε – ταλανίζει την Ελλάδα είναι αυτό της υπογεννητικότητας. Τα τελευταία χρόνια ιδίως, με βάση τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των γεννήσεων ενώ – αντιθέτως – ο αριθμός των θανάτων έχει σταδιακά ξεκινήσει να αυξάνεται. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα αποτελεί πλέον μία «γεροντοκρατούμενη» χώρα, η οποία μετράει περισσότερους θανάτους παρά γεννήσεις ετησίως.

Δίχως να έχω ως στόχο την υπονόμευση των ηλικιωμένων, γίνεται εύκολα αντιληπτό από τον οποιοδήποτε ότι αυτή η κατάσταση έχει μονάχα αρνητικά αποτελέσματα στην εκάστοτε χώρα· η μείωση του πληθυσμού ασκεί τεράστιες επιρροές σε αρκετούς τομείς – όπως η οικονομία και η πολιτική. Μην ξεχνάμε, εν τούτοις, ότι ακόμη και η αριθμητική υπεροχή μίας πληθυσμιακής ομάδας – όπως αυτής των ηλικιωμένων – κρύβει κινδύνους, διότι η προάσπιση των «συμφερόντων» της ενδεχομένως γίνεται αυτοσκοπός για ορισμένα πολιτικά κόμματα, τα οποία επιθυμούν να αποσπάσουν ψήφους από αυτό το μέρος του πληθυσμού.

Όλα τα παραπάνω, ίσως, φαίνεται ότι προμηνύουν το θάνατο μίας χώρας – ο οποίος σαφώς δεν θα συμβεί από τη μία μέρα στην άλλη αλλά με τη σταδιακή συρρίκνωση του πληθυσμού. Παρ’ όλα αυτά, τίποτα δεν είναι μη αναστρέψιμο και αν η συζήτηση της υπογεννητικότητας ερχόταν στο πολιτικό προσκήνιο ενδεχομένως να μπορούσαν να δοθούν λύσεις στο εν λόγω ζήτημα. Άλλωστε, στα πλαίσια της συνταγματικής αναθεώρησης και των συζητήσεων περί διάκρισης κράτους και εκκλησίας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η ευκαιρία να συζητηθεί εκτενώς και το πληθυσμιακό ζήτημα.

Είναι εύλογο, ωστόσο, να δούμε πώς μπορούν να συνδεθούν τα παραπάνω. Εφόσον, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, ο διαχωρισμούς κράτους και εκκλησίας δεν πρόκειται να υφίσταται τουλάχιστον για τα επόμενα χρόνια – όπως αποδεικνύει η ίδια η «πολιτική πραγματικότητα» – ίσως ήρθε η ώρα να γίνουν ορισμένες ενέργειες οι οποίες θα είναι ευνοϊκές για την επίλυση επιμέρους ζητημάτων, όπως είναι αυτό της υπογεννητικότητας. Πιο συγκεκριμένα, λόγω των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι νέοι άνθρωποι εξ’ αιτίας των κοινωνικοοικονομικών δεδομένων που υφίστανται στην Ελλάδα, ενδεχομένως η παραχώρηση εκκλησιαστικής περιουσίας να αποτελεί μία αρκετά σημαντική βοήθεια.

Ίσως αυτή η πρόταση φαντάζει στα μάτια κάποιων ακραία – ή ακόμη και ασεβής – ωστόσο το ζήτημα που πραγματευόμαστε χρήζει άμεσης επίλυσης και δεν υπάρχουν χρονικά περιθώρια προκειμένου να αναζητήσουμε λύσεις που απαιτούν χρόνο ή μεγάλα χρηματικά κεφάλαια. Εκτός αυτού, εφόσον η εκκλησία εντάσσεται στα πλαίσια του κράτους – έστω και στα ευρύτερα πλαίσια αυτού – είναι μία ευκαιρία να αξιοποιήσει τη θέση της προκειμένου να βοηθήσει έμπρακτα την επιβίωσή του.

Επομένως, μία άκρως λειτουργική πρόταση θα μπορούσε να είναι η παραχώρηση εκκλησιαστικής περιουσίας σε οικογένειες με τρία ή περισσότερα παιδιά. Επίσης θα ήταν ιδιαίτερα ωφέλιμο να δοθεί αντίστοιχη βοήθεια σε μονογονεϊκές οικογένειες και σε οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα. Αν δινόταν η απαραίτητη βοήθεια στους ανθρώπους προκειμένου να είναι σε θέση να κάνουν οικογένεια και να έχουν την ευκαιρία να ζήσουν μία αξιοπρεπή ζωή – αυτοί και τα παιδιά τους – είναι βέβαιο ότι η κατάσταση στην Ελλάδα θα ήταν διαφορετική.

Είμαι βέβαιος ότι η παραπάνω πρόταση δεν πρόκειται να εισακουστεί και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να θεωρηθεί ως μία ενδεχόμενη λύση για το εν λόγω ζήτημα. Αυτό δεν συμβαίνει διότι όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν μία υπαρκτή και ενδεχομένως εφαρμόσιμη λύση , αλλά επειδή αυτή η λύση θα διατάραζε τα δεδομένα της ήδη υπάρχουσας κοινωνικής πραγματικότητας. Ακόμη και στον εικοστό πρώτο αιώνα – δυστυχώς – ορισμένα δεδομένα δεν φαίνεται να μεταβάλλονται εύκολα, ιδίως εφόσον εξυπηρετούν τα συμφέροντα ουκ ολίγων ανθρώπων.

Το ζήτημα που προκύπτει, συνεπώς, δεν αφορά μονάχα την αόριστη μείωση του πληθυσμού· αλλά τη μείωση του πληθυσμού – εννοώντας τις εκάστοτε πληθυσμιακές ομάδες – που δεν ενδιαφέρεται για την ίδια του την αύξηση.

Θάνος Κουλουβάκης

Γεννήθηκε το 1997 στην Αθήνα. Σπουδάζει στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Ρέθυμνο. Αφοσιώθηκε από μικρή ηλικία στη λογοτεχνία – τόσο ως αναγνώστης όσο και ως δημιουργός. Στα εφηβικά του χρόνια ξεκίνησε την ενασχόλησή του με την αρθρογραφία, η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με τον χώρο των εκδόσεων και δύο βιβλία του έχουν εκδοθεί.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ