Του Βασίλη Κόττα,
Η αποποινικοποίηση της συναινετικής ερωτικής συνεύρεσης μεταξύ ομοφυλοφίλων ατόμων στην Ινδία αποτελεί πλέον γεγονός. Σε μια χώρα, στην οποία υπολογίζεται ότι διαβιούν περίπου 5 εκατομμύρια ομοφυλόφιλοι, πρόκειται για ένα προοδευτικό βήμα.
Προσφάτως, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Ινδίας αποφάνθηκε υπέρ της αποποινικοποίησης, έπειτα από γραπτή αναφορά από πέντε ομοφυλόφιλους και λεσβίες Ινδούς/ές σχετικώς με την παραβίαση του δικαιώματός τους στην ισότητα και στην ελευθερία, εξαιτίας της ύπαρξης του άρθρου 377 του ινδικού Ποινικού Κώδικα. Σύμφωνα με αυτό, «όποιος έχει οικειοθελώς σεξουαλική επαφή εναντίον της τάξης της φύσης με οποιοδήποτε άνδρα, γυναίκα ή ζώο, τιμωρείται με ισόβια ή με φυλάκιση έως 7 έτη και πρόστιμο». Με άλλα λόγια, το άρθρο ποινικοποιεί την ερωτική συνεύρεση μεταξύ ομοφυλοφίλων με αιτιολογία την διαφορά με τη φύση. Το αποτέλεσμα; Η δίωξη και καταδίκη χιλιάδων ατόμων έως και σήμερα. Μάλιστα, σε επεξήγηση της διάταξης, η ερωτική συνεύρεση ομοφυλόφιλων χαρακτηρίζεται ως αφύσικο έγκλημα, μαζί με όσα περιλαμβάνουν σαρκική επαφή ενηλίκων με ζώα ή παιδιά (κάτω των 18), ήτοι, η συναινετική σεξουαλική συνεύρεση εξισώνεται με αποτρόπαια εγκλήματα ζωοφιλίας και παιδοφιλίας.
Κάνοντας μια ιστορική αναδρομή, φαίνεται, πως το υπό συζήτηση άρθρο έχει απασχολήσει τη δικαιοσύνη στην Ινδία ήδη δύο φορές. Το 2009 στην απόφαση των δικαστών του Εφετείου του Νέου Δελχί, καταγράφηκε, ότι το άρθρο 377 του ΠΚ παραβιάζει το δικαίωμα στην προστασία της ζωής και την προσωπική ελευθερία, το δικαίωμα στην ισότητα απέναντι στο νόμο και την απαγόρευση διακρίσεων λόγω θρησκεύματος, φυλής, κάστας, φύλου ή τόπου γέννησης. Λίγα χρόνια αργότερα, το 2013 στην υπόθεση Suresh Kaushal, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Ινδίας έρχεται να ανατρέψει την προηγούμενη απόφαση, θεωρώντας τα επιχειρήματα αναφερόμενα σε αυτήν νομικά αβάσιμα και ότι το επίμαχο άρθρο δεν είναι αντισυνταγματικό. Να σημειωθεί εδώ, ότι παρόμοια οπτική διέθεταν οι δικαστές στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ το 1986, οπότε και κρίθηκε συνταγματική η ποινικοποίηση της συναινετικής ομοφυλοφιλικής συνεύρεσης από δικαστήριο της πολιτείας Georgia. Ακόμα παλαιότερα, για το θέμα το 1884 σε ένα δικαστήριο της βόρειας Ινδίας, εκφράστηκε η άποψη ότι μια φυσική εξέταση των κατηγορουμένων ομοφυλοφίλων ατόμων «είχε τα σημάδια μιας συνηθισμένης καταμαλίτιδας (στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη, ένας καταμαίτης ήταν ένα έφηβο αγόρι που ήταν ο στενός σύντροφος ενός νεαρού άνδρα, συνήθως σε μία σχέση παιδεραστίας)» και επαινέθηκε η επιθυμία της αστυνομίας να «ελέγξει αυτές τις αηδιαστικές πρακτικές». Το 1934 ένας δικαστής περιέγραψε έναν άνθρωπο που είχε συναινετική ερωτική συνεύρεση με έναν άλλο άνθρωπο ως «αηδιαστικό είδος της ανθρωπότητας».
Το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Ινδίας λειτουργεί ως συνταγματικό δικαστήριο, δηλαδή πιθανή αναθεώρηση του συντάγματος της Ινδίας ή θέσπιση τυπικού νόμου, εξετάζεται εκ του Δικαστηρίου. Τούτο αναφέρεται, καθώς οι δικαστές, κατά την ετυμηγορία, διαβεβαίωσαν ότι τα ομοφυλόφιλα άτομα θα χαίρουν, πλέον, νομικής προστασίας των συνταγματικών τους δικαιωμάτων. Το πνεύμα του συντάγματος απαιτεί από τους θεσμούς του κράτους, όπως το δικαστικό σώμα, να διατηρεί την ποικιλομορφία στην κοινωνία και δεν επιτρέπει σε μικρές ομάδες με αναχρονιστικές ιδέες να παρεμποδίσουν έτερες κοινωνικές ομάδες να ασκήσουν τα δικαιώματά τους και την ανεξαρτησία τους, όπως καταγράφηκαν στην νομολογία του Εφετείου του Νέου Δελχί. Η αξιοπρέπεια αποτελεί προνόμιο όλων των ανθρώπων και ουδείς δύναται να καταπατήσει τα δικαιώματα άλλου. Άξιο αναφοράς είναι, ότι το Δικαστήριο δεν απεφάνθη, άρδην, κατά του άρθρου 377, ήτοι ενώ αποποινικοποιείται η συναινετική ερωτική συνεύρεση, η ερωτική συνεύρεση μεταξύ ομοφυλοφίλων άνευ συναίνεσης συνεχίζει να θεωρείται αφύσικο έγκλημα.
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών χαιρέτισε την απόφαση, αναφέροντας στην ανακοίνωσή του, ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός αποτελεί αδιαμφισβήτητο κομμάτι της ταυτότητας του ατόμου. Πάνω από 70 χώρες ωστόσο, εξακολουθούν να ποινικοποιούν τις συναινετικές σχέσεις μεταξύ των ίδιων φύλων. Η Κένυα και η Μποτσουάνα έχουν κληρονομήσει τις διατάξεις του ινδικού ποινικού κώδικα κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατίας και έχουν επί του παρόντος υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον των δικαστηρίων τους, οι οποίες επίσης, πιθανώς, πρόκειται να καταργήσουν τους νόμους που απαγορεύουν τη συναινετική συνεύρεση ομοφυλοφίλων. Άλλες χώρες στις οποίες τα δικαστήρια έχουν καταργήσει τους νόμους της σοδομίας τα τελευταία χρόνια περιλαμβάνουν το Τρινιντάντ και Τομπάγκο, το 2018 και το Μπελίζ, το 2015.
Τέλος, το Δικαστήριο κάλεσε την κυβέρνηση να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να μεταδώσει το γεγονός ότι η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί ποινικό αδίκημα, να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο, να εξαλείψει το στίγμα της LGBT κοινότητας και να παράσχει στην αστυνομία την περιοδική εκπαίδευση, για να ευαισθητοποιήσει το προσωπικό της σχετικά με το θέμα, καθώς έχουν γίνει αναφορές σεξουαλικής κακοποίησης ομοφυλοφίλων και από αστυνομικούς υπαλλήλους. Νομικοί εμπειρογνώμονες ζήτησαν από την κυβέρνηση να προχωρήσει στη νομοθέτηση εξασφάλισης δικαιωμάτων, που αντικατοπτρίζουν την απόφαση και επιτρέπουν τον γάμο του ιδίου φύλου, την υιοθεσία από τα ζευγάρια του ίδιου φύλου και τα δικαιώματα κληρονομιάς. Ινδοί ακτιβιστές αναφέρουν στην εφημερίδα New York Times, ότι η απόφαση του δικαστηρίου αποτελεί μόνο ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς οι διακρίσεις στον εργασιακό τομέα και η άρνηση στο δικαίωμα στο γάμο και στην υιοθεσία αποτελούν, ακόμα, μια πραγματικότητα.
Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, σε μια κοινωνία και ένα πολιτικό σύστημα με, άκρως, αναχρονιστικές και συντηρητικές απόψεις, αυτή η δικαστική απόφαση αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για τη διεκδίκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων.
Βιβίογραφία
I. Indian Government. Indian Penal Code.
II. Kumar, N. (2009, Ιούλιος 3). TODAY’S PAPER. Ανάκτηση Σεπτέμβριος 12, 2018, από the hindu.
III. J. Venkatesan. (2013, Δεκέμβριος 11). National. Ανάκτηση από the hindu.
IV. Biswas, S. (2013, Δεκέμβριος 11). Why India’s gay community is in shock.
V. Suresh, M. (2018, Σεπτέμβριος 6). Opinion India. Ανάκτηση από The guardian.
VI. Malhotra, R. (2018, Σεπτέμβριος 9). Supreme Court’s decision on Section 377: Separate decision of 5 Judges .
VIII. HRW. (2018, Σεπτέμβριος 6). LGBT Rights.
IX. Theguardian. (2018, Σεπτέμβριος 6). World India.
X. Das, S. (2018, Σεπτέμβριος 7). Politics.
XI. Gettleman, J. (2018, Σεπτέμβριος 6). India Gay Sex Ban Is Struck Down. ‘Indefensible,’ Court Says.
Απόφοιτος του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης (ΠΕΔΔ) του ΕΚΠΑ με κατεύθυνση Δημοσίου Δικαίου. Το ενδιαφέρον του ως αναλυτής περιέχεται γύρω από το χώρο της θεμελίωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της προστασίας του περιβάλλοντος. Διατελεί δόκιμος αναλυτής στην ιστοσελίδα του Κέντρου Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων και ερευνητής στην Ερευνητική Ομάδα Μεταπολίτευσης - Ομάδα Προφορικής Ιστορίας του τμήματος ΠΕΔΔ.
